غذا دادن به خرس ها، محبت انسانی یا عدم اگاهی؟! مسئله این است
غذا دادن کوهنوردان به خرسهای سبلان
در روزهای اخیر، ویدئویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که کوهنوردی را در حال دادن بیسکویت «ساقه طلایی» به یک خرس قهوهای در ارتفاعات سبلان نشان میدهد. این کلیپ بهسرعت وایرال شده و بازتاب گستردهای در رسانهها و جامعه کاربران داشته است .
پیامدها و نگرانیها: چرا این رفتار خطرناک است؟
پیش از هر چیز باید به این نکته پرداخت که ماهیت طبیعت خشن است و کلیه حیوانات و موجوداتی که در آن زندگی کرده اند نیز خشن هستند و هر لحظه ممکن است رفتاری غیرقابل پیش بینی داشته باشند، به عبارت دیگر هر کوچکترین تغییر در بدن شما میتواند در غریزه و مغز آن موجود مقابل به عنوان رفتاری خطرناک و تحریک آمیز بوده و واکنش دفاعی و حتی حمله ای آن موجود را به همراه داشته باشد. همچنین موارد زیر نیز قابل توجه هستن:
۱. بر هم خوردن تعادل طبیعی اکوسیستم
خرسها با خوردن مواد طبیعی نقش کلیدی در حفظ اکوسیستم دارند؛ بهعنوان مثال، آنها با پراکندن بذر گیاهان و کنترل جمعیت جوندگان، به تجدید جنگلها کمک میکنند . جلوگیری از اختلال در این الگو با تقدم رفتار انسان نسبت به تغذیه حیوان، ضروری است.
۲. وابستگی خطرناک و آسیب به خرسها
آشنا شدن خرسها با غذاهای انسانی، آنها را به محلهای انسانی نزدیکتر میکند و احتمال درگیری یا تصادف را افزایش میدهد. انتشار این صحنهها، برخی کاربران را به این نتیجه رسانده که «گدایی حیات وحش از انسان» رخ داده است .
۳. تهدید برای امنیت گردشگران
در یکی دیگر از حوادث گزارششده، خرسها وارد کمپ کوهنوردان در سبلان شدند، چادرها را زیر و رو کردند، وسایل را پراکنده ساختند و تا حدی خطر جانی برای افراد ایجاد شد .
---
تحلیل و نقد رفتار: ابعاد مختلف موضوع
عامل انسانی یا شرایط زیستی؟
برخی کوهنوردان میگویند رفتارشان از بیم آسیب جانی بوده و با حضور خرسها و بوی غذا به اجبار غذا دادهاند . این واکنش هرچند انسانی به نظر برسد، اما نشاندهنده ضعف در آموزش و آمادگی کوهنوردی است.
عدم آموزش و مسئولیت مدیران گردشگری
در زمان حاضر، هشدارها و توصیههایی از سوی سازمانهای محیطزیست مانند استان اردبیل درباره حفظ فاصله و عدم غذا دادن وجود دارد، اما ظاهراً این توصیهها کافی نبودهاند .
لزوم آموزش عمومی و اقدامات پیشگیرانه
برخی کارشناسان و کاربران تأکید میکنند که آموزش گردشگران، نصب تابلوهای هشداردهنده و اطلاعرسانی مؤثر میتواند از تکرار چنین رفتارهایی جلوگیری کند .
پیشنهادات عملی گروه مهندسین مشاور سورین
برای حفظ تعادل اکولوژیک و ارتقاء امنیت گردشگران، پیشنهادات زیر در وبلاگ منتشر شود:
شرح پیشنهاد
آموزش کوهنوردان و گردشگران تهیه بروشور و ویدیوهای کوتاه آموزشی درباره خطرهای زندگی وحش و به ویژه آموزش لیدرهای کوهنوردی توسط معاونت آموزش سازمان محیط زیست کشور.
نصب علائم هشدار و اطلاعرسانی محلی تابلوهای هشدار در مسیرها و محلهای کمپ با پیامهای روشن و ساده.
طراحی و اجرای کمپهای مسئولانه فاصلهگذاری مناسب چادرها، عدم رهاسازی زباله و رعایت اصول Leave No Trace.
همکاری با سازمانهای محیطزیست ارتقاء آگاهی عمومی در قالب کارگاههای مشارکتی در منطقه سبلان و تهیه طرح های حفاظت مشارکتی و قرق های اختصاصی با کمک مردم بومی منطقه.
فراخوان نگرانی: تعادل میان انسان و طبیعت
انتشار این ویدیوها نهتنها هشدار به خطرات بالقوه است، بلکه فرصتیست برای بازنگری در رفتارهای ما با طبیعت. حفاظت از خرس قهوهای سبلان — یکی از گونههای ارزشمند حیات وحش ایران — نیازمند رشد فرهنگ مسئولانه گردشگری است.
لطفاً اگر حس خوبی از غذا دادن به حیوانات می گیرید به این فکر کنید که شما در حال ظلم به آن موجود هستید و شرایط ایجاد خطر برای انسان ها و خود آن حیوان را فراهم میکنند!!!
گروه مهندسین مشاور سورین همکار شرکت نوین کاوش زیست سپهر با داشتن کارشناسان و مدیران پروژه با تخصصی محیط طبیعی و تهیه طرح های حفاظتی برای مناطق و ارائه و اجرای طرح های قرق های اختصاصی آماده همکاری با کلیه ادارات محیط زیست و سرمایه گذاران محترم در این زمینه می باشد.
امید است با این روش بتوان از نابودی حیات وحش و اکوسیستم های ارزشمند کشور عزیزمان ایران جلوگیری کنیم.