گروه مهندسین مشاور سورین

استاندارد کیفیت هوای آزاد چیست؟ نگاهی به شاخص‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران

در سال‌های اخیر، موضوع آلودگی هوا به یکی از چالش‌های اساسی شهرهای بزرگ و صنعتی کشور تبدیل شده است. با افزایش ترافیک شهری، فعالیت‌های صنعتی و تغییرات اقلیمی، نظارت بر کیفیت هوا اهمیت ویژه‌ای یافته است. در این میان، سازمان حفاظت محیط زیست ایران با تدوین استانداردهای کیفیت هوای آزاد تلاش می‌کند تا چارچوبی علمی و دقیق برای ارزیابی و پایش آلاینده‌های هوا ارائه دهد.

تعریف استاندارد کیفیت هوای آزاد

استاندارد کیفیت هوای آزاد مجموعه‌ای از شاخص‌ها و مقادیر مرجع برای ارزیابی سطح آلودگی در هوای محیط است. این شاخص‌ها مشخص می‌کنند که غلظت هر آلاینده تا چه حدی می‌تواند برای سلامتی انسان‌ها و محیط‌زیست قابل قبول باشد. هدف اصلی این استانداردها، حفاظت از سلامت عمومی و کاهش اثرات مخرب آلودگی هوا بر اکوسیستم‌هاست.

آلاینده‌های معیار در استانداردهای سازمان حفاظت محیط زیست

بر اساس اطلاعات منتشرشده توسط سازمان حفاظت محیط زیست، مهم‌ترین آلاینده‌هایی که کیفیت هوا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهند عبارت‌اند از:

ذرات معلق (PM2.5 و PM10)

این ذرات می‌توانند به عمق ریه نفوذ کرده و موجب بیماری‌های تنفسی و قلبی شوند.

دی‌اکسید گوگرد (SO₂)

عمدتاً از احتراق سوخت‌های فسیلی در نیروگاه‌ها و صنایع تولید می‌شود.

اکسیدهای نیتروژن (NOx)

ترکیباتی حاصل از موتور خودروها و فعالیت‌های صنعتی که نقش مهمی در تشکیل باران اسیدی و مه‌دود دارند.

ازن سطح زمین (O₃)

این گاز اگرچه در لایه استراتوسفر مفید است، در سطح زمین می‌تواند به ریه آسیب برساند.

منواکسید کربن (CO)

گازی بی‌رنگ و بی‌بو که از سوخت ناقص کربن به وجود می‌آید و در صورت استنشاق زیاد می‌تواند مرگ‌آور باشد.

شاخص کیفیت هوا (AQI) و کاربرد آن در پایش روزانه

شاخص کیفیت هوا یا AQI (Air Quality Index) ابزاری است که به زبان ساده، وضعیت آلودگی هوا را در قالب رنگ‌ها و عددهایی مشخص به عموم مردم اطلاع می‌دهد. این شاخص در محدوده‌ای از ۰ تا ۵۰۰ تعریف شده که هر بازه عددی، سطح خاصی از خطر را نشان می‌دهد.

برای مثال:

۰ تا ۵۰: کیفیت هوا خوب (سبز)

۵۱ تا ۱۰۰: قابل قبول (زرد)

۱۰۱ تا ۱۵۰: ناسالم برای گروه‌های حساس (نارنجی)

بالاتر از ۱۵۰: ناسالم تا خطرناک (قرمز تا بنفش)

جایگاه استانداردهای زیست‌محیطی در پروژه‌های عمرانی و مشاوره مهندسی

در پروژه‌های عمرانی، صنعتی و زیرساختی، رعایت استانداردهای زیست‌محیطی به‌ویژه کیفیت هوای آزاد از الزامات قانونی و حرفه‌ای محسوب می‌شود. گروه مهندسین مشاور سورین با تکیه بر تخصص در حوزه ارزیابی اثرات زیست‌محیطی و مشاوره فنی، خدمات جامعی در زمینه پایش آلودگی هوا، مدل‌سازی انتشار آلاینده‌ها و ارائه راهکارهای کنترل آلودگی به کارفرمایان ارائه می‌دهد.

نتیجه‌گیری

تدوین و اجرای استاندارد کیفیت هوای آزاد گامی حیاتی در جهت حفظ سلامت انسان و محیط‌زیست است. پایبندی به این استانداردها نه‌تنها از منظر قانونی بلکه از نگاه مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیز حائز اهمیت است. در گروه مهندسین مشاور سورین، همواره تلاش ما بر آن است که با بهره‌گیری از روش‌های نوین مهندسی و پایش، گامی مؤثر در بهبود کیفیت هوای کشور برداریم.

https://biaupload.com/do.php?imgf=org-a45b48366d331.jpg